Wigilijne potrawy w przedwojennym Otwocku - część 2 z 3 - Wigilie popularne

 




    W przedwojennym Otwocku Wigilia była czasem pełnym tradycji, rodzinnego ciepła i kulinarnego przepychu. Stoły wigilijne średnio zamożnych mieszkańców miasta, takich jak lekarze, nauczyciele, pielęgniarki, wykwalifikowani specjaliści różnych branż czy też kupcy obfitowały w dania, które łączyły lokalne smaki z wpływami świątecznej tradycji. Każda potrawa była przygotowywana z najwyższą starannością, a starano się aby posiłek zachwycał różnorodnością i smakiem. Wigilie te były wyraźniej urozmaicone niż opisane w częsci I wigilie skromne 

    Wigilijną wieczerzę rozpoczynano od wspólnej modlitwy i dzielenia się opłatkiem. Był to czas składania życzeń i wybaczania. Na stole ustawiano 12 potraw, symbolizujących obfitość i przypominających o dwunastu apostołach. Tradycyjnie zostawiano też jedno wolne miejsce dla niespodziewanego gościa.

Zakąski – początek uczty

Wieczerzę rozpoczynano od lekkich i wyrazistych zakąsek. Popularnością cieszyły się śledzie w oleju, marynowane grzybki, a także śledzie siekane z jabłkami – delikatne i orzeźwiające. Nie brakowało również bardziej wykwintnych przekąsek, takich jak szproty wędzone w oliwie, marynowane rydze, czy śledzie faszerowane. Uzupełnieniem były sałatki z jarzyn podawane w makaronowych muszelkach, które nadawały daniom eleganckiego charakteru.

Zupy – serce wigilijnego stołu

Zupy, jako obowiązkowy element wigilijnego menu, zachwycały aromatem i bogactwem smaku. Tradycyjny barszcz z uszkami grzybowymi stanowił klasykę, ale równie często serwowano czysty bulion grzybowy z pieczonymi uszkami. Miłośnicy ryb mogli skosztować rosołu grzybowego z pulpetami rybnymi, a dla tych, którzy preferowali łagodniejsze smaki, przygotowywano zupę grzybową zabielaną z kluskami kładzionymi.

Ryby – główny bohater Wigilii

Ryby zajmowały centralne miejsce na wigilijnym stole. Karp w szarym sosie, przygotowywany z dodatkiem piernika i bakalii, był daniem, którego nie mogło zabraknąć. Oprócz niego serwowano leszcza w galarecie z sosem tatarskim, sandacza smażonego z kwaśną kapustą czy lina z cebulowym sosem i ziemniakami z wody. Dla miłośników delikatniejszych ryb podawano sieję smażoną z cytryną lub szczupaka z sosem chrzanowym. Elegancji dodawał faszerowany leszcz pieczony, często serwowany z sałatą sezonową.

Dania jarskie – postne dodatki

Tradycja postna przeplatała się z kreatywnością kuchni jarskiej. Na stole pojawiały się gołąbki z ryżem i grzybami, a także wyjątkowy budyń z kapusty z rumianym masłem. Lekkie dodatki, takie jak groszek z grzankami czy kapusta duszona z grzybami, dopełniały główne dania, a masło sardynkowe nadawało smakom dodatkowej głębi.

Desery – słodkie zakończenie

Na koniec wieczerzy podawano słodkie desery, które podkreślały świąteczny nastrój. Krem waniliowy, przygotowywany na bazie śmietanki , był ulubieńcem wśród dzieci i dorosłych. Alternatywą była delikatna galaretka z wina lub tradycyjny kompot z suszonych owoców, który symbolizował obfitość i dostatek. Wśród słodkości nie zabrakło kruchych ciastek z makiem, które doskonale uzupełniały świąteczne menu.

Wigilie na pocztówkach 1900-1927 r. 

Tradycja i elegancja

    Wigilie w przedwojennym Otwocku były nie tylko ucztą dla podniebienia, ale także symbolem rodzinnego ciepła i wspólnoty. Każda potrawa, od skromnych zakąsek po wykwintne ryby i desery, miała swoje miejsce i znaczenie, odzwierciedlając zarówno tradycję, jak i dbałość o świąteczną oprawę.

autor: Piotr Stefański

PRZEPISY



Sałatka śledziowa z jabłkami

2 duże śledzie solone  |  2 większe ziemniaki  |  1 duże jabłko, najlepiej winne  |  1 spora cebula (łagodna w smaku)  |  sól i pieprz do smaku  |  trochę oleju rzepakowego  |  ocet winny lub sok z cytryny

  • śledzie namoczyć w zimnej wodzie, aby pozbyć się nadmiaru soli. Jeżeli używasz całych śledzi, po namoczeniu obrać je ze skórki, usunąć ości, głowy i ogony. Zachować głowy i ogony, do dekoracji potrawy
  • Ziemniaki ugotować w mundurkach do miękkości. Jeszcze ciepłe obrać ze skórki.
  • Śledzie, ziemniaki, jabłko i cebulę drobno posiekać. Doprawić do smaku
  • Z przygotowanej masy, na półmiskach uformować dwa kształty przypominające śledzie. Jeśli zachowano głowy i ogony, przyłożyć je z obu stron jako dekorację
  • Przed podaniem po wierzchu sałatkę lekko skropić olejem oraz octem lub sokiem z cytryny


Karp po Polsku - oryginalny przepis

1 karp (około 2-2,5 kg)  |  1 łyżka octu  |  1 litr piwa  |  1 litr wody  |  1 łyżka cukru  |  1 marchewka  |  1 pietruszka  |  1 seler  |  1 por  |  1 cebula  |  1 kromka podsuszonego chleba  |  1 łyżka masła  |  pieprz, sól, ziele angielskie, liść laurowy

  • Karpia dokładnie oczyścić, usunąć łuski i wnętrzności. Oprószyć solą i skropić octem. Przykryć wilgotną ściereczką
  • W szerokim garnku połączyć piwo i wodę
  • Na suchej patelni skarmelizować cukier i dodać go do piwa
  • warzywa pokroić w kostkę i z zielem angielskim i liściem laurowym dodać dodać do piwa. Całość zagotować
  • Do gotującego się wywaru włożyć karpia. Całość gotować na małym ogniu przez około 20-30 minut, lub do momentu, aż mięso będzie miękkie.
  • Po ugotowaniu karpia wyjąć delikatnie z wywaru, ostudzić i podzielić na porcje.Aby zapobiec rozpadnięciu się ryby przy wyjmowaniu, można ugotować go zawiniętego w czystą ściereczkę
  • Wywar przecedzić przez sito
  • Do odcedzonego wywaru dodać łyżkę masła. oraz podsuszony chleb. Gotować do zgęstnienia sosu
  • Porcje karpia ułożyć na półmisku nadając mu kształt ryby. Polać sosem, podawać z ugotowanymi ziemniakami. 


Krem waniliowy - przedwojenny przepis z 1926 roku

500 ml kremowej śmietanki  |  1 filiżanka cukru  |  1 kawałek laski wanilii  |  5 listków żelatyny  |  2–3 łyżki gorącej wody

  • Schłodzoną śmietankę ubić trzepaczką, aż stanie się gęsta
  • Dodać cukier roztarty wcześniej z kawałkiem wanilii, całość dokładnie wymieszać.
  • Rozpuścić żelatynę i jeszcze ciepłą połączyć z ubitą śmietanką
  • Kokilki deserowe zwilżyć wodą, oprószyć cukrem pudrem, wyłożyć masę kremową i chłodzić przez co najmniej 6 godzin.
  • przed podaniem leguminę udekorować lekkimi biszkopcikami, makaronikami lub piankami.




Komentarze