Jak i co jedzono w pałacu Lubomirskich w Wiązownie

Pałac w Wiązownie, położony na malowniczych terenach podwarszawskich, to obiekt o bogatej i zawiłej historii. Jego mury skrywają liczne tajemnice oraz ślady minionych epok. Przez wieki był świadkiem przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, a jego właścicielami byli przedstawiciele najznamienitszych rodów polskich i europejskich.

Początki

Budowa pałacu sięga XVIII wieku. W 1787 roku powstała okazała rezydencja, która miała służyć jako letni salon dla Marii Karoliny z Lubomirskich, księżnej Radziwiłłowej. Znajdowała się tuż pod Warszawą, oferując arystokratce wytchnienie od miejskiego zgiełku. Pałac otoczony był rozległym parkiem, w którym organizowano wystawne przyjęcia i polowania.
Kuchnia XVIII-wiecznych polskich dworów, w tym także w pałacu Lubomirskich, była prawdziwą ucztą dla podniebienia. Bogactwo szlachty pozwalało na przyrządzanie skomplikowanych i wykwintnych dań, często inspirowanych kuchnią francuską i włoską.

Drzewo genealogiczne Marii Lubomirskiej

Bogactwo składników

Kucharze pałacowi mieli do dyspozycji szeroką gamę produktów. Na stołach magnatów pojawiały się przede wszystkim:

• Dziczyzna: jelenie, sarny, dziki, bażanty – mięso te było uważane za przysmak i często podawane w postaci pieczeni lub pasztetu.
• Ryby i owoce morza: Szczególnie ceniono sobie jesiotra, szczupaka, a także sprowadzane z odległych krajów owoce morza, takie jak ostrygi.
• Drób: Kury, kaczki, gęsi, a także egzotyczne ptactwo, jak przepiórki czy kuropatwy.
• Warzywa i owoce: Sezonowe warzywa, takie jak szparagi, karczochy, a także egzotyczne owoce, jak pomarańcze, cytryny czy banany.
• Przyprawy: Bogata paleta przypraw, takich jak pieprz, gałka muszkatołowa, cynamon, imbir, czy szafran nadawała potrawom wyjątkowego aromatu.
• Potrawy charakterystyczne dla tamtych czasów

Menu pałacowe było niezwykle urozmaicone. Do najbardziej popularnych dań należały:

• Zupy: Zupy kremowe, klarowane, a także zupy mięsne i rybne.
• Pieczenie: Pieczenie z dziczyzny, drobiu i wieprzowiny, często faszerowane owocami, orzechami lub kaszą.
• Potrawy z ryb: Ryby pieczone, smażone, gotowane na parze, a także potrawy rybne zapiekane.
• Desery: Desery na bazie śmietany, owoców, orzechów i miodu. Popularne były również słodkie ciasta i torty tak zwane konfekty i cukry.

Rola kawy

Kawa, wprowadzona do Europy w XVII wieku, szybko zyskała popularność również na polskich dworach. W pałacu Lubomirskich, podobnie jak w innych domach szlacheckich, kawę palono i mielono na miejscu. Parzono ją w typowym dla tamtych czasów sposobie, czyli poprzez kilkukrotne doprowadzenie do wrzenia. Kawę traktowano nie tylko jako napój, ale również jako środek towarzyski, który sprzyjał rozmowom i relaksowi. Co ciekawe, w tamtych czasach osoby stroniące od alkoholu często sięgały po kawę jako alternatywę dla wina.

Kuchnia pałacowa – odzwierciedlenie statusu społecznego

Kuchnia w pałacu Lubomirskich była nie tylko sposobem zaspokojenia głodu, ale także wyrazem bogactwa i prestiżu. Wykwintne potrawy, bogato zastawione stoły oraz egzotyczne składniki były wizytówką gospodarzy i świadczyły o ich wysokim statusie społecznym.

Autor: Piotr Stefański