Wybrane przepisy Otwockiej kuchni wiejskiej

Wiejski posiłek w przerwie od pracy

W artykule Otwocka kuchnia wiejska opisałem, jak wyglądała kuchnia mazowieckiej wsi – surowa, uboga, ale pełna charakteru. Zajrzyjmy głębiej do wiejskiej izby i sprawdźmy, co naprawdę stało na chłopskim stole.

Poniżej znajdziesz przepisy na dawne potrawy z regionu otwockiego – proste dania, które przez wieki karmiły mieszkańców tych ziem. Możesz odtworzyć je samodzielnie, by poczuć smak codzienności sprzed stulecia.

UWAGA - być może w konkretnych wsiach czy nawet domach potrawy nazywały się inaczej, a gospodynie nieco odmiennie je przygotowywały. Nie zmienia to jednak faktu że tego typu potrawy królowały dawniej na kmieckich stołach. 

Teoretyczny podkład masz tu

Wybrane potrawy kuchni chłopskiej

Żur

|   3 l. wody  |  po 0,5 szklanki mąki owsianej, pszennej i gryczanej  |  mała główka czosnku   |  1 mała cebula  |  do smaku majeranek, sól  |

• Wodę zagotować i ostudzić, gdy będzie już letnia dodać mieszankę mąk i dokładnie wymieszać
• cebulę i czosnek przekroić na pół, dodać do zawiesiny z mąki
• naczynie przykryć czystą ściereczką i odstawić na okres 3-5 dni w temperaturze około 20 st. C.
• Otrzymany żur powinien składać się z osadu i mętnej, kwaskowej zawiesiny. Przed wykonaniem zupy należy wyjąć cebulę i czosnek. Żur dokładnie wymieszać i ugotować aż straci smak surowizny. Zupę doprawić do smaku solą i majerankiem. 
• Tak powstały żur można wzbogacać według uznania. Popularnymi dodatkami są ugotowane ziemniaki, kiełbasa, jajko na twardo. W okresie wielkanocnym popularny jest żur z dodatkiem tartego chrzanu i wędzonki. 

Barszcz

|  2,5 l. wody  | 2 kg buraków  | łyżka ususzonych skórek z chleba, najlepiej razowego  |  pół główki czosnku  | do smaku sól, majeranek ew. cukier  |     

• buraki oczyścić, pokroić w plastry na około 0,5 cm
• wodę przegotować i ostudzić, jak będzie letnia dodać do niej buraki, pokrojony czosnek i skórki z chleba
• naczynie przykryć czystą ściereczką i odstawić na okres 3-5 dni w temperaturze około 20 st. C.
• W konsekwencji powinna powstać mocno buraczkowa, klarowna substancja. Barszcz przecedzić, buraki pokroić w kostkę i ugotować do miękkości. dodać do barszczu i zagotować, doprawić do smaku. 
• Do zupy można dodawać rozmaite produkty według uznania. Mogą to być ziemniaki, wszelkie ugotowane i pokrojone warzywa, fasolę, groch, jajka ugotowane na twardo czy też wędliny. Młody zakwas, jeszcze musujący jest przyjemnym napojem na upalne dni. Nie wykorzystany surowy barszcz można zlać do butelek i przechowywać w lodówce około miesiąca. 

Pąki / Przecieraki

|  0,5 kg ziemniaków  | 1 jajko  |  0,5  szklanki mąki pszennej  |  100 g słoniny  | sól do smaku  |

• słoninę pokroić w słupki i wytopić smalec
• ziemniaki zetrzeć na tarce i odcisnąć nadmiar wody
• dodać mąkę i jajo, dokładnie wymieszać, doprawić solą
• na gotującą się wodę nakładać łyżką niewielkie porcje masy ziemniaczanej tworząc kluseczki. Te które wypłyną wybierać łyżką cedzakową i przepłukać zimną wodą aby się nie sklejały. Polać tłuszczem ze skwarkami zmieszanym z gęstą wodą w której kluski się gotowały

Prażucha

Dowolne składniki spożywcze albo

|  100 g łopatki wieprzowej  |  150 g ziemniaków  |  100 g kapusty kiszonej  |  50 g boczku wędzonego  |  łyżka kaszy mannej  |  mała cebula  |  do smaku sól, pieprz, czosnek niedźwiedzi  |

• łopatkę, boczek, obrane ziemniaki pokroić w grubą kostkę 
• cebulę pokroić w piórka 
• do naczynia żaroodpornego z pokrywką wkładać warstwami:
• ziemniaki, boczek wędzony, łopatkę wieprzową, cebulę, kapustę kiszoną. Każdą warstwę lekko posypać przyprawami. Całość po wierzchu posypać kaszą manną
• naczynie przykryć i trzymać w temperaturze do 80 st.C. przez co najmniej 4 godziny
• Podawać na gorąco z mlekiem zsiadłym do picia

Rekonstrukcja przepisów: Piotr Stefański